شناسایی متغیرهای تاثیرگذار بر رشد اقتصادی، از اهمیت زیادی برای سیاست گذاران و اقتصاددانان برخوردار است. در پژوهش حاضر اثر دو متغیر اندازه و کیفیت دولت را بر رشد اقتصادی گروهی از کشورهای در حال توسعه با استفاده از رویکرد میانگین گیری مدل بیزینی((BMA)) بررسی می نماییم. نتایج حاصله نشان می دهد که متغیر اندازه دولت اثر با اهمیتی بر رشد اقتصادی کشورهای مورد نظر نداشته است. اما اثر متغیر کیفیت دولت بر رشد اقتصادی این کشورها در بلندمدت معنی دار و مثبت بوده است. با این حال بهبود یک طرفه در یکی از شاخص های حکمرانی خوب مانند حق اعتراض و پاسخگویی در غیاب ارتقای سطح کیفیت دولت، حتی ممکن است رشد اقتصادی بلندمدت را کاهش دهد.

مقدمه گروسمن در زمینه ی تقاضای بهداشت و سلامت چنین فرض می کند که اعضای خانوار با ترکیب دو نهاده ی مراقبت های پزشکی و زمان، به تولید کالای سلامتی می پردازند و تحصیلات نیز به عنوان یک متغیر محیطی، بازده سرمایه گذاری در سلامت را افزایش می دهد. روش کار در مطالعه ی حاضر، با استفاده از داده های دوره ی 1396-1393 مرکز آمار برای خانوارهای شهری و روش میانگین گیری مدل بیزینی ((BMA))، اثر تحصیلات بر هزینه های دارو و محصولات پزشکی، سرپایی، دندان پزشکی و روان پزشکی مورد برآورد قرار گرفت. یافته ها نتایج نشان داد که اثر افزایش تحصیلات بر هزینه های سرپایی و دندان پزشکی به مراتب قوی تر از هزینه های دارویی است. در مورد هزینه های روان پزشکی، اثر مذکور تنها برای تحصیلات فوق لیسانس و دکتری با اهمیت بود. به علاوه در اغلب این موارد، تحصیلات همسر اهمیت بیش تری نسبت به تحصیلات سرپرست مرد داشت. متغیر طبقه ی درآمدی، هرچند بیش ترین اثر را به ترتیب بر هزینه های دندان پزشکی، سرپایی و دارویی داشت، اما اثر آن بر هزینه های روان پزشکی، به لحاظ احتمال شمول و اندازه ی ضریب، بسیار ناچیز بود. لذا، موقعیت بالای تحصیلی و اجتماعی، نقش با اهمیت تری نسبت به درآمد در رجوع بیماران به روان پزشکان داشت. بیمه ی خانوار، بر مخارج دندان پزشکی و روان پزشکی تاثیرگذار نبود، اما موجب کاهش هزینه های سرپایی و افزایش مخارج دارویی گردید. لذا، بیش ترین مخاطره ی اخلاقی بیمه ها مربوط به هزینه های دارویی بود. نتیجه گیری تحصیلات بالاتر منجر به افزایش مخارج مراقبت های سلامتی و درمانی می گردد. بنابراین، با بهبود شرایط تحصیلی برای خانوارهای کم درآمد و کم سواد، می توان به ارتقای سلامت جامعه کمک شایانی نمود تا خانوارها از سطح سلامت بالاتری برخوردار شوند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

با توجه به گسترش روزافزون گردشگری در دهه های اخیر، این صنعت مورد توجه بسیاری از اقتصاددانان و سیاست گذاران قرار گرفته است. بر این اساس، جهت اتخاذ سیاست های مناسب برای بهبود وضعیت گردشگری کشورها، مطالعه ی عوامل مؤثر بر تقاضای توریسم اهمیت ویژه ای یافته است. حال از آن جایی که عوامل بالقوه فراوانی وجود دارد که می توانند تقاضای توریسم را تحت تأثیر قرار دهند، مطالعه حاضر با استفاده از رویکرد اقتصاد سنجی بیزینی و به کارگیری روش میانگین گیری مدل بیزینی ((BMA)) به بررسی اثرات عوامل بالقوه بر تقاضای گردشگری در کشورهای در حال توسعه در دوره 18 ساله 2012-1995 پرداخته است. نتایج این تحقیق جمعیت کشور مقصد (به عنوان شاخصی برای اندازه بازار) و GDP سرانه کشور مقصد (شاخص توسعه یافتگی) را به عنوان مهم ترین عوامل جذب توریسم معرفی می کند. نتایج همچنین نشان داده اند که متغیرهای مربوط به زیرساخت ها، امکانات ارتباطی، تجارت بین المللی، کیفیت مطلوب زندگی و سرمایه انسانی اثر مثبت، و بالا بودن قیمت های نسبی، نابرابری اقتصادی و کیفیت نامطلوب زندگی در کشور مقصد مثل آلودگی هوا اثر منفی و کاهنده ای بر جذب گردشگر داشته اند. با توجه به نتایج این پژوهش، پیشنهاد می شود که دولت ها سیاست های بهبود زیرساخت های حمل و نقل، توسعه و تجهیز کارآمد سرمایه های انسانی از قبیل آموزش مناسب و بهبود سطح سلامت، و بهبود وضعیت محیط زیست و کاهش آلودگی شهرها را جهت توسعه ی صنعت گردشگری جزو اولویت سیاسی خود قرار دهند.

بارش یکی از مهم ترین پدیده های هواشناسی و محرک اصلی در پیش بینی جریان رودخانه است. از اینرو تشخیص مقدار بارش در آینده کمک شایانی به مدیریت منابع آب و پیش بینی سیلاب می کند. در همین راستا برخی از مهم ترین مراکز هواشناسی دنیا پیش بینی های عددی بارش را در مقیاس جهانی در اختیار کاربران قرار دادند. در دسترس بودن مدل های پیش بینی گروهی جهانی در پایگاه داده TIGGE فرصت های جدیدی را برای پیش بینی سیلاب ایجاد می کند. در این تحقیق تاثیر پس پردازش بر مهم ترین مدل های پیش بینی گروهی عددی جهانی از قبیل UKMO، ECMWF، NCEP و CMA در پایگاه داده TIGGE در طول سال های 2007 تا 2014 برای حوضه رودخانه بشار بررسی شد. ارزیابی ها در دوبخش احتمالاتی و غیراحتمالاتی انجام گردید. در ابتدا پیش بینی عددی گروهی بارش چهار مدل با روش نگاشت چندک تصحیح اریبی شدند. سپس با کمک مدل میانگین گیری بیزین عمل پس پردازش انجام شد. نتایج ارزیابی احتمالاتی بعد از پس پردازش نشان داد که مهارت مدل های پیش بینی برای حوضه بشار افزایش یافت و هیستوگرام VR بدست آمده از هر مدل، توزیع یکنواختی داشت. هم چنین نتایج ارزیابی احتمالاتی با معیار BSS برای حالت ترکیبی چهار مدل پیش بینی عددی بارش با روش (BMA) در بیشتر ایستگاه ها نزدیک به 0. 5 و در حالت ترکیب وزنی یکسان نزدیک به صفر بود که نشان می دهد پیش بینی ترکیبی (BMA) مهارت بالاتری نسبت به مدل های منفرد دارد.

در این مطالعه با استفاده از روش اقتصادسنجی متوسط گیری بیزی به بررسی رابطه بین 16متغیر موثر بر رشد اقتصادی ایران طی سال های (1393-1340) پرداخته ایم. نتایج مبنی بر احتمال شمول متغیرها در الگو حاکی از آن است که نسبت سرمایه گذاری به تولید، نرخ رشد جمعیت (با علامت منفی)، رشد واردات کالاهای سرمایه ای، رشد نیروی کار و رشد واردات کالاهای واسطه ای به ترتیب رتبه اول تا پنجم را در رشد اقتصادی ایران به خود اختصاص داده اند. از طرف دیگر رابطه با اهمیتی بین مصرف انرژی و رشد تولید غیرنفتی در ایران با توجه به احتمال پایین حضور این متغیر در الگو مشاهده نمی شود. لذا سیاست های صرفه جویی در مصرف انرژی تهدیدی برای رشد اقتصادی به حساب نمی آید.

پژوهش حاضر با بکارگیری روش های میانگین گیری مدل بیزینی [3] ((BMA)) و حداقل مربعات متوسط وزنی [4] (WALS) بعنوان روش های مرسوم اقتصادسنجی بیزینی، اثر 18 متغیر اقتصادی بر ضریب جینی طی دوره زمانی 89-1355 در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار می دهد. نتایج حاصل از دو روش نشان می دهد که متغیر نرخ رشد تولید ناخالص داخلی با علامت مثبت مهم ترین متغیر تاثیرگذار بر ضریب جینی در اقتصاد ایران می باشد بطوری که افزایش رشد اقتصادی که عموما تحت تاثیر رانت های نفتی بوده است، به نابرابری بیش تر درآمد دامن زده است. همچنین در مورد سایر متغیرها، نتایج حاصل از تخمین (BMA) نشان می دهد، دومین و سومین متغیر تاثیرگذار بر ضریب جینی به ترتیب نسبت هزینه های جاری دولت و نسبت درآمدهای نفتی به GDP می باشد، بطوری که افزایش نسبت های مذکور به نابرابری دامن زده است، لذا توزیع رانت های نفتی و هزینه های دولت با اهداف اولیه سیاست گذاران در جهت بهبود توزیع درآمد در تعارض بوده است. همچنین بر اساس نتایج حاصل از تخمین WALS، درجه باز بودن و تغییرات نرخ ارز، بعد از رشد اقتصادی به ترتیب دومین و سومین متغیر تاثیرگذار بر ضریب جینی با علامت مثبت هستند. لذا آزادسازی های اقتصادی که مقارن با دوره های افزایش درآمدهای نفتی نیز بوده، به زیان گروه های درآمدی پایین عمل کرده است.مطابق نتایج مذکور بازنگری در سیاست های رشد اقتصادی و مدیریت صحیح درآمدهای نفتی به نفع گروه های درآمدی پایین ضروری است. بعلاوه اصلاح فرایندهای بودجه ریزی و تخصیص منابع با هدف کاهش فرصت های رانت جویی و برخورداری بیش تر گروه های درآمدی پایین بایستی مورد توجه سیاست گذاران قرار گیرد.

فساد مالی یکی از جنبه های ناکارآمدی جوامع است که رشد و توسعه اقتصادی کشورها را تضعیف می کند و مورد توجه برنامه ریزان و سیاستگذاران قرار دارد. لذا مقاله حاضر ضمن شناسایی 22 متغیر مؤثر بر شاخص فساد مالی، به رتبه بندی آن ها با استفاده از روش اقتصاد سنجی بیزینی ((BMA)) در 26 کشور غنی از منابع طبیعی طی سال های (2017-1996) می پردازد.نتایج مبنی بر احتمال شمول متغیرها در الگو حاکی از آن است که ثبات سیاسی، دموکراسی، جهانی سازی اقتصادی، حقوق مالکیت، بنیان حقوقی سوسیالیستی و تنوع زبانی وتنوع نژادی از جمله مؤثرترین عوامل بر شاخص فساد مالی هستند. همچنین متغیرهای آزادی سرمایه گذاری، وفور منابع طبیعی و درآمد سرانه به ترتیب رتبه دوم تا چهارم را در الگوی فساد مالی به خود اختصاص داده اند. متغیرهای آزادی تجارت، مخارج نظامی و اندازه دولت به ترتیب با احتمال 51%، 45% و 21% فساد مالی را در جهت منفی تحت تأثیر قرار داده اند. از سوی دیگر رابطه با اهمیتی بین متغیرهای آزادی کسب و کار و آزادی سیاست پولی و شاخص فساد مالی در کشورهای مذکور با توجه به احتمال پایین حضور این متغیرها در الگو مشاهده نمی شود. به نظر می رسد که این متغیرها تنها از کانال سایر شاخص های آزادی اقتصادی در الگو بر فساد مالی تاثیر گذار می باشند.

هدف محوری این مقاله بررسی ارتباط و اثرات چرخه های مالی بر چرخه های تجاری با تعریف نااطمینانی در مدل مورد نظر است. یکی از تکنیک های متناسب با شرایط عدم اطمینان در مدل، تکنیک میانگین گیری بیزی است. مطالعه حاضر به شناسایی عوامل نیرومند و شکننده موثر چرخه های مالی بر چرخه های تجاری در ایران طی دوره فصلی 1388: 1 تا 1397: 1 مبتنی بر میانگین گیری بیزی پرداخته است. متغیرهای مورد مطالعه تولید ناخالص داخلی، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران، متوسط هزینه یک مترمربع زیربنا، تسهیلات اعطایی جاری دولتی و غیردولتی، درآمدهای نفتی و پرداخت های جاری دولت می باشند. در این راستا ابتدا با فیلتر هودریک-پرسکات به استخراج چرخه ها پرداخته شده است. سپس برآورد 8 رگرسیون و میانگین گیری بیزی از ضرایب، نشان می دهد هر 5 متغیر توضیحی به عنوان مهم ترین عوامل موثر بر چرخه های تجاری در ایران شناسایی شده اند. همچنین مشخص شد که متغیرهای چرخه های شاخص بورس اوراق بهادار، تسهیلات و پرداخت های جاری دولت بر چرخه های تجاری اثر مثبت و متغیرهای چرخه های مسکن و درآمدهای نفتی بر شاخص چرخه های تجاری اثر منفی دارند. نتایج این تحقیق می تواند از منظر سیاست گذاری مورد استفاده برنامه ریزان حوزه اقتصاد کلان قرار گیرد.

درآمدهای مالیاتی، معمول ترین و مهم ترین منابع تأمین بودجه دولت می باشد. به عبارت دیگر، نقش درآمد مالیاتی به عنوان مؤثرترین ابزار سیاست مالی در بودجه دولت حائز اهمیت است. بنابراین با توجه به نقش اساسی درآمدهای مالیاتی در وضعیت اقتصادی دولت ها و از سوی دیگر پیش-نیاز اقدامات مؤثر جهت اعمال سیاست های مالی مناسب، آگاهی از عوامل تعیین کننده ی آن است، مطالعه حاضر با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی بیزینی و بکارگیری روش میانگین گیری مدل بیزینی ((BMA)) به بررسی عوامل مؤثر بر درامدهای مالیاتی در ایران در دوره 1392-1350 پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که متغیرهای نرخ سواد، رشد تولید ناخالص داخلی، رشد جمعیت، ارزش افزوده بخش صنعت و مخارج دولت اثر مثبت و نرخ ارز، ضریب جینی، ارزش افزوده بخش کشاورزی، و درآمدها و ارزش افزوده بخش نفت اثر منفی بر درآمدهای مالیاتی دولت دارند. پیشنهادهای سیاسی منتج از بررسی نتایج عبارتند از: افزایش درآمدهای مالیاتی از طریق تغییر در ساختار اقتصاد و افزایش سهم صنعت و صنعتی کردن بخش کشاورزی؛ اصلاح قوانین مالیاتی و ارائه راهکارهای اجرایی کارآمد در راستای کاهش فرار مالیاتی سرمایه گذاران بزرگ؛ اندیشیدن تمهیداتی در راستای افزایش کارایی و اثربخشی نظام آموزشی.